Begroting 2019

Paragraaf duurzaamheid

Algemeen

Een paragraaf duurzaamheid in de begroting is niet verplicht. Het college kiest er voor vanaf 2019 toch deze paragraaf op te nemen, vanwege het belang dat aan duurzaamheid wordt gehecht. De jaarlijkse aparte rapportage aan de raad over duurzaamheid via de Dalfser Duurzaamheidsindex (DDI), die hoort bij het beleidsplan duurzaamheid, zal grotendeels dezelfde informatie bevatten als de paragraaf duurzaamheid in de begroting.

Beleidskader
In 2017 heeft de raad het nieuwe duurzaamheidsbeleid voor de komende zeven jaar vastgesteld, met een uitvoeringsprogramma voor 2018, 2019 en 2020. In januari 2018 zijn we hiermee van start gegaan. “Dalfsen nu en in de toekomst leefbaar’ heeft vier pijlers. Energie besparen, energie verduurzamen, lokale kracht en circulariteit. Het duurzaamheidsbeleid van de gemeente Dalfsen gaat voor een groot deel over het faciliteren van lokale initiatieven, die één of meer van de vier pijlers in de praktijk gestalte geven. Samen met de inwoners werkt de gemeente op deze manier aan een duurzaam leefbare omgeving.
Naast deze strategische insteek kent het duurzaamheidsbeleid ook platte (energie)doelstellingen over het verduurzamen van de eigen gemeentelijke organisatie.
Duurzaamheid zit verweven in verschillende beleidsvelden binnen de gemeentelijke organisatie. Voorbeelden zijn klimaat en water, groenbeheer, gemeentelijke gebouwen en voertuigen en duurzaam inkopen en aanbesteden, maar ook civieltechnische projecten. De verplichte duurzaamheidsparagraaf in college- en raadsvoorstellen zorgt dat voor alle beleidsvelden de integrale koppeling met duurzaamheid in beeld wordt gebracht.

Stand van zaken
Bij het vaststellen van het beleids- en uitvoeringsplan is afgesproken dat sturen en meten via de Dalfser Duurzaamheidsindex (DDI) gebeurt. Dit is een lijst waarin de vier pijlers naar de projecten uit het uitvoeringsplan zijn vertaald, waarvan de stand wordt weergegeven.
De projecten uit het uitvoeringsplan 2018 zijn allemaal grotendeels opgestart. Veel speelt zich af binnen de energiepijlers van het plan. Isolatie van panden en initiatieven voor opwekken van duurzame energie zitten in de lift. De lokale kracht krijgt met het vaststellen van de beleidsregels voor het jaarlijkse projectbudget (augustus 2018) het instrument waarmee (nog meer) concrete acties mogelijk worden. Ook in onderzoek en regelgeving is het nodige gebeurd, essentieel als basis voor latere uitvoeringsprojecten. Onderstaande infographic is een weergave op hoofdlijnen van de DDI voor 2018.

Afbeelding: Resultaten uitvoeringsplan duurzaamheid 2018

Voor het uitvoeren van de projecten uit het uitvoeringsplan is jaarlijks € 370.000,- beschikbaar.
Voor met name het verduurzamen van woningen ontvangt de gemeente daarnaast subsidiegelden.

Integrale verbinding tussen de programma’s

Formeel zorgt de verplichte duurzaamheidsparagraaf in college- en raadsvoorstellen dat voor alle beleidsvelden de integrale koppeling met duurzaamheid in beeld wordt gebracht. Voor het invullen van deze paragraaf is een handreiking beschikbaar.

Thema’s

Duurzaamheidsaspecten

Energie

  • Levert een bijdrage aan doelstelling energie in balans te brengen
  • Stimuleren energiebesparing
  • Toepassen/mogelijk maken van duurzame energie-opties (wind, zon, biomassa, bodem)

Wonen/gebouwen

  • Stimuleren energieneutrale/gasloze nieuwbouw
  • Stimuleren terugdringen energieverbruik
  • Toepassing duurzame materialen
  • Zongerichte verkaveling
  • Flexibiliteit in functie: levensloopbestendig
  • Vergunningverlening: voorlichting over duurzaam bouwen wordt toegepast
  • Klimaatneutraal ontwerpen (stedenbouwkundige ontwerpen)
  • Voorkomen leegstand/verpaupering
  • Asbestsanering (relatie met zonnepanelen)

Lokale kracht en leefbaarheid

  • Burgerparticipatie
  • Versterking sociale cohesie
  • Stimuleren lokaal initiatief
  • Afstemmen met Duurzame Dorpen

Preventie in het sociaal domein

Ruimtegebruik

  • Optimale landschappelijke inpassing
  • Meervoudig of multifunctioneel ruimtegebruik
  • Kwaliteit / omvang openbaar groen / biodiversiteit
  • Behoud cultuurhistorie / hergebruik bestaande gebouwen
  • Passend bij identiteit kern
  • Borduurt voort op historische ontwikkelingspatroon
  • Inbreiding gaat voor uitbreiding

Klimaat en Water

  • Verbetering waterkwaliteit
  • Beperking watergebruik
  • Bijdrage aan goede waterhuishouding
  • Bijdrage aan klimaatadaptatie

Bodem

  • Bodemkwaliteitskaart is leidend
  • Voorkomen van bodemverontreiniging
  • Zorgvuldig gebruik ondergrond (winning, energie, opslag enz.)

Circulair denken, afval en grondstoffen

  • Afvalscheiding/omgekeerd inzamelen
  • Beperking van het vrijkomen van afval
  • Van afval naar grondstof
  • Sluiten van de grondstoffenkringloop
  • Stimuleren lokale productie

Lucht en geluid

  • Bevorderen luchtkwaliteit
  • Voorkomen geluidsoverlast

Natuur en landschap

  • Verbetering van de landschappelijke/ecologische waarden
  • Vergroten groenareaal
  • Behoud en versterking biodiversiteit

Economie

  • Versterking lokale werkgelegenheid
  • Energiebesparing op bedrijventerreinen (energieneutrale bedrijventerreinen)
  • Verduurzaming bedrijven
  • Slimme combinaties duurzame energie (bijv. gebruik restwarmte)
  • Behoud economische vitaliteit platteland

Verkeer

  • Ruimtelijke situering voorzieningen
  • Stimulering duurzame vervoersalternatieven
  • Bereikbaarheid met collectief vervoer
  • Overstap naar duurzame brandstof

Materiaalgebruik

  • Toepassing duurzame materialen
  • Beperking gebruik milieubelastende materialen
  • Mogelijkheden hergebruik materialen na gebruiksperiode
  • C2C

Inkoop

  • Duurzaam materiaal-/energiegebruik
  • Minimaal energieverbruik bij productieproces
  • Voorbeeldfunctie gemeente
  • Duurzaam profiel adviseurs
  • Criteria duurzaam inkopen worden toegepast

Voorbeelden van activiteiten voor 2019 en verder

Gemeentelijke panden (met Openbare Ruimte)

  • Groene stroom voor gemeentelijke panden vanaf 2019 operationeel (uit aanbesteding 2017)
  • Onderzoeken naar zonnepanelen en/of energiebesparende maatregelen
  •  Uitvoering geven aan beheerplan onderhoud gemeentelijke gebouwen 2019 – 2023

Maatschappelijke panden (met Maatschappelijke Ondersteuning)

  • Verduurzamen schoolgebouwen – uitvoering o.b.v. inventarisatie 2018

Woningbouw

  • Nieuwbouwplannen Westerbouwlanden, Oosterdalfsen, Nieuwe Landen gasloos en energieneutraal
  • Inbreidingslocaties ook energieneutraal als uitgangspunt

Mobiliteit

  • Gemeentelijke voertuigen op duurzame energie

  Elektrisch buitendienst 20.000 km/ half jaar
  Elektrisch binnendienst 20.000 km/half jaar
  GTL buitendienst (schonere vervanger diesel) 35.000 liter per half jaar
  (= 11.000 km. met auto’s en 48.000 uren met trekkers/shovel)

  • Laadpalen: plaatsing aan de hand van laadpalenkaart met bestaande, strategische en potentiële locaties.
  • Uitvoering Startnotitie fiets – stimuleren fietsen boven autokilometers

Regelgeving (met Bestuurszaken)

  • Legesverordening: lagere drempel hanteren voor duurzame initiatieven (zonneparken)

Afval

  • Huishoudelijk en gemeentelijk afval 85% gerecycled (streven 2020 is 90%)
  • Asbest – voorlichtingsbijeenkomsten, uitvoering RO-regelingen die een koppeling met asbest hebben

Communicatie (met Bestuurszaken)

  • Uitvoering communicatieplan Duurzaamheid

Overige projecten: voorbeelden

  • Jagtlusterallee: uitvoering
    • Bloemenmengsel Led-verlichting die duurzaam wordt opgewekt
    • Licht reflecterend asfalt, voor veiligheid en minder energie
    • Verbeteren biodiversiteit, aanleg honey highway
    • Hergebruik materialen, bijvoorbeeld bomen voor bankjes/nestkastjes
    • Stimuleren fietsgebruik door inzetten mobiliteitsmakelaar bij bedrijven
  • Aandacht voor duurzaamheid bij (bouw)vergunningaanvragen
  • Biodiversiteit  (met OR)– gemeentelijke communicatie/bewustwordingscampagne Communicatie, OR en RO
  • Civieltechnische herinrichtingsplannen – advisering
  • Tiny houses - advisering
  • Afkoppelingen hemelwater